Antoniuskerk

Foto: J.F. Jilderda
Antoniuskerk

Het oudste deel van de kerk is al omstreeks 1150 gebouwd. De achtkantige toren is enkele malen verhoogd. Op de torenspits staat een koperen leeuw, die herinnert aan de macht van de adellijke familie Lewe, de borgbewoners van de Klinkenborg. In de toren hangen 2 luidklokken, waarvan de kleinste (1660) rijk is versierd met wapens van de familie Lewe. Bijzonder is ook de enorme steunbeer, tegen de westkant van de toren. Het werd destijds gebouwd om verzakking van de toren tegen te gaan. Tegenwoordig is de doorgang een gewilde plek voor de fotograaf van een bruidpaar.

De kerk is omstreeks 1400 verlengd. Het heeft kenmerken van de Romaanse bouwstijl: kleine ramen aan de noordkant, rond van boven. Ook zijn er kenmerken van de gotiek waar te nemen: aan de zuidkant van de kerk zijn grote ramen, spit van boven, te zien. 

In de zuidgevel zit een deur die als hoofdingang kan worden beschouwd. De stoep is gemaakt van de vroegere altaarsteen uit de tijd, dat de kerk Rooms Katholiek was.

Vanaf 1594 is de kerk van Kantens overgegaan naar het Protestantisme. In de oostgevel zit ook een deur: deze werd in de tijd van de adellijke familie Lewe alleen door hen gebruikt om de kerk te betreden. De familie had een herenbank, waarvan nu nog de zijpanelen te zien zijn. Ze vormen nu de toegangsdeuren tot de koorruimte.

Tot 1890 werd er begraven rond de kerk: daarna werd de huidige algemene begraafplaats gebruikt.

In de kerk staat een fraai gesneden preekstoel, met houtsnijwerk van de beroemde Groningse houtbewerker Caspar Struiwich. Ook de zijpanelen van de orgelgaanderij zijn van zijn hand. Het orgel is een van de oudst bewaarde instrumenten uit de bouwtijd: 1663. In 1986 werd het hoofdwerk gerestaureerd en in 2007 het rugwerk. Het orgel heeft grote bekendheid verworven in binnen- en buitenland. Het orgel is op aanvraag te bespelen via Martin Sprenger (martin.sprenger@hetnet.nl)

Boven op het orgel heeft tot aan de grote kerkrestauratie van 1958 de engel met de bazuin gestaan. Doordat het tongewelf werd vervangen door het huidige (authentieke) troggewelf kreeg de engel een plaats boven de oostingang.

In september 2006 kwam de uit de 11e eeuw daterende doopvont na vele eeuwen terug in de kerk.  De vont is door het Groninger Museum voorlopig in bruikleen gegeven. Gehoopt wordt, dat de vont uiteindelijk opnieuw kan worden gerekend tot de vaste inventaris van de kerk. Tijdens doopplechtigheden werd gebruik gemaakt een een koperen doopschaal, afkomstig uit een privécollectie. Zodra de doopvont mag blijven zal de kerkenraad zich beraden voor een definieve oplossing voor de doopvont.

terug